Search
Koffieschool

Zo zet je het perfecte filterbakkie

Tekst
Moniek Smit
Illustraties
Mischa de Wilt

In Nederland is gefilterde koffie de meest gedronken koffie. Iedereen heeft z’n eigen trucs om het perfecte filterbakkie te zetten, ook de professionals. Het is een ware wetenschap. Wat is handig om te weten?

Tekst
Moniek Smit
Illustraties
Mischa de Wilt

Ken je filter

In 1908 ontwerpt Melitta Bentz de eerste papieren filter, om de bittere smaak veroorzaakt door het laten trekken van koffie in kokend water te voorkomen. De klassieke filter is conisch met een rechte onderkant. De randen aan de zijkant en onderkant zorgen ervoor dat de koffie vrij tussen het filter en de filterhouder kan stromen. Veel koffielief­hebbers vouwen om die reden de randen juist om. Verschillende filtermethodes hebben filterzakjes met een ander formaat, vorm of ­papierdikte. Van breed en plat voor grote filtermachines tot smal en puntig voor de elegante Chemex.

Tuit versus fluit

Opschenken met een ­fluitketel kan, maar geeft ook een oncontroleerbare plons water op de koffie. Speciale opschenkkannen hebben een lange, golvende tuit waarmee je rustig en constant kunt schenken, bijvoorbeeld van Hario, Bonavita of Kalita.

Waterwijs

98 procent van je koffie is water. Ideaal koffiewater heeft de juiste mix van calcium, magnesium en waterstofcarbonaat. Kort lesje scheikunde: calcium helpt om de koffie vol en romig te maken (mond-
gevoel), magnesium is er voor de frisse smaken en waterstofcarbonaat beheert de balans in koffie. Compleet gefilterd water maakt de koffie vlak en wat saai van smaak, kraanwater geeft weinig ruimte voor frisheid en balans. Bronwater uit de fles is een eenvoudige oplossing. Voor de echte koffie-nerd is er zelfs speciaal koffiewater te koop.

Visite? Filteren!

Met een (gevouwen) filter, versgemalen koffie en bronwater heb je in no-time hippe mokken filterkoffie 2.0 voor grotere gezelschappen gemaakt. De Nederlandse handgemaakte filtermachines van Moccamaster worden internationaal gewaardeerd wegens techniek, design en degelijkheid.
Een goede filtermachine heeft een temperatuurbeheersing (88-96 graden) en een rustige, pulserende watertoevoer op de koffie in de filter.

Extractie

Met heet water onttrek je je oplosbare stoffen aan koffie. 70 procent van gemalen koffie is niet oplosbaar en verandert na het zetten in koffiedrab. 30 procent is wel oplosbaar en geeft de smaak, het aroma, de kleur en het mondgevoel aan koffie. Niet de complete 30 procent is lekker, bij te veel extraheren (meer dan ongeveer
20 procent) wordt koffie bitter, scherp en onaangenaam. Zelfs de beste koffie kan zo veranderen in een bittere drank. Verschillende variabelen, die we zelf kunnen controleren, hebben invloed op de extractie.

1. Brew ratio
Verhouding koffie en water. Uitgangspunt: 30 gram koffie voor ½ liter water. Versgemalen koffie – vers omdat alle stoffen dan nog beschikbaar zijn en gemalen om het ­water de kans te geven de stoffen te extraheren.

2. Watertemperatuur
Koud water vraagt om een enorm lange contacttijd met de koffie, heet water gaat een stuk sneller. Te heet water kan de smaken en het aroma letterlijk verbranden, dus houd een maximum van 96 graden aan.

3. Maalgraad
Fijngemalen koffie loopt minder snel door dan grof gemalen koffie. In combinatie met de brew ratio is dit een variabele om mee te experimenteren.

4. Contacttijd
Deze meet ije om de extractie te controleren. Bij doorloop­filterkoffie is 4 tot 6 minuten een goede basis. Duurt het langer, dan is de koffie te fijn, is er te veel koffie gebruikt of is het water te koud. Gaat het veel sneller? Dan is de koffie te grof of gebruik je te weinig koffie.

In de maling

Of je nu een handmaler of een elektrische koffiemolen gebruikt, versgemalen koffie, dat is de eerste stap naar echt lekkere filterkoffie. Voor filterkoffie maal je medium tot grof, vergelijkbaar met de korrel van zand tot kristalsuiker.
Fijn­gemalen koffie geeft de oplosbare stoffen te snel aan het water, waardoor de koffie bitter kan worden. Als koffie langer in aan­raking is met water, bijvoorbeeld bij Clever Dripper of Aeropress, gebruik je een grovere maling koffie. Bij ‘doorloopkoffie’, kies je voor ­medium-grof.

Filterkoffie, ‘slow coffee’… even lekker, hip als vertrouwd

Douwe Egberts Aroma rood grove maling

Evenwichtig en rond van smaak. Geschikt voor cafetière of percolator.

Bekijk

Perla Origins Ethiopie snelfiltermaling

Topkwaliteit koffie uit Ethiopië. Licht gebrand. Proef het fruitige aroma. 

Bekijk

Cafe intention ecologico snelfiltermaling

Biologische Fairtrade arabicakoffie met een zachte en volle smaak.

Bekijk

Perla Huisblends Mokka Snelfiltermaling

Licht gebrande bonen, 100% arabica, met een zacht, intens geurend en rijk aroma. 

Bekijk

Fairtrade Original Aroma snelfiltermaling

De lekkerste bonen van over de hele wereld die het samen goed kunnen vinden in jouw kop.

Bekijk

Segafredo Casa gemalen espresso

Thuis genieten van espresso die je kent uit een bar. Extra donker gebrand.

Bekijk