Ja, want daar zijn goede redenen voor. Honduras is de grootste koffieproducent van Midden-Amerika, groter dan Guatemala, Nicaragua, Costa Rica en Panama. Ongeveer even groot als Mexico, qua koffie- export. Dat zal niet iedereen weten. Het land staat al jaren in de top-10 koffieproducerende landen wereldwijd. Belangrijk ook: de koffieboeren zijn hier jonger dan gemiddeld, dus dat is goed voor de toekomst van de lokale koffieteelt. En de kwa- liteit van de koffie is de laatste jaren enorm gestegen. Nog een reden om te gaan: de mensen zijn in dit soms roerige land ontzettend lief en gastvrij. Maar dat wisten we nog niet voor vertrek.

We zijn hier op uitnodiging van Nestlé, de food- multinational en grootste koffiekoper ter wereld. Nestlé is de beste koffieklant van Honduras. Het bedrijf heeft er verschillende projecten lopen, allemaal onderdeel van het wereldwijde Nescafé Plan dat de toekomst van de boeren en de duurzaamheid van de koffieproductie moet verbeteren en dat moet helpen de CO2-voetafdruk van het bedrijf te verkleinen.

Onze reis start in de centraal gelegen stad Comayagua. Strategisch gekozen want er wordt hier veel koffie geproduceerd zodat we in korte tijd en relatief eenvoudig meerdere kleine en middelgrote bedrijven kunnen bezoeken. Relatief is hierin sleutelwoord, want het vraagt nog steeds een flinke 4×4 om over- al te komen. Mairon stuurt zijn wagen rustig over de steile, hobbelige weg. Hij is de trotse zoon van een koffieboer en rijdt voor Nestlé het hele land door om boeren te bezoeken en ervoor te zorgen dat ze maximaal gebruik kunnen maken van het Nescafé Plan. ‘Ik ben als eerste van mijn familie naar de universiteit gegaan en ben nu heel trots op het feit dat ik mijn mensen kan helpen. Ik voel me bevoorrecht dat ik er mede voor zorg dat bescheiden en hardwerkende mensen een betere toe- komst krijgen.’ We hobbelen door en komen uit bij de prachtig gelegen plantage van Eduardo Henriquez. Hij toont ons de nieuwe machine die hij van Nestlé Nederland en CoHonducafé heeft gekregen. ‘We kunnen door deze machine de pulp beter van de bonen scheiden waardoor de kwaliteit echt beter wordt dan vroeger.’

In Honduras worden alle bonen met de hand geplukt. Dat kan niet anders. Er zijn namelijk geen vlakke plantages waar je een oogst- machine zou kunnen gebruiken, zoals in Brazilië. Het nadeel van dot soort machines is trouwens dat ze geen onderscheid maken tussen rijpe en nog niet helemaal rijpe koffiebessen. En dat doen mensen wel. Maar het is zwaar handwerk op de vaak zeer steile heuvels. Zoals Nestlé’s Gabriela Gómez, werkend voor Nescafé Nederland, zelf opgegroeid op een Hondurese koffieplantage al eens tegen Boon Magazine zei: ‘Als je eenmaal weet hoeveel passie en hard werken er in de koffieteelt- en verwerking gaat, kies je sneller voor duurzaam geproduceerde koffie en ben je misschien ook bereid er iets meer voor te betalen.

Voor de beste kwaliteit verwerkt boer Eduardo de koffie in eerste instantie zelf. De bessen worden afgespoeld, ontdaan van de schil en pulp en daarna gewassen. Afhankelijk van de temperatuur laat hij ze 6 tot 12 uur fermenteren in de bak waarin ze gewassen zijn. Daardoor wordt het wat slijmerige omhulsel afgebroken. Hierna worden de bonen nogmaals gewassen en gedroogd. Deze droge koffiebonen leveren een hogere prijs op dan de hele kersen (bessen) of de slecht gedroogde bonen die boeren voorheen vaak verkochten.

De gewassen bonen moeten gedroogd worden en dat is in het vochtige klimaat van Honduras niet makkelijk. Traditioneel drogen de boeren de koffie op een soort bedden of, als ze wat meer ruimte en geld hebben, op betonnen plateaus. Maar dan nog zijn er tal van risico’s. Het kan gaan regenen waardoor de bonen niet drogen maar verrotten. Daarbij bevorderen de vele loslopende dieren die soms dwars door de drogende bonen rennen de kwaliteit niet. De oplossing is een solar dryer, een houten structuur met plastic overkapping. Op een of twee bedden aan de beide kanten worden de natte bonen uitgespreid en, een beetje afhankelijk van het weer, zijn ze na een week gedroogd en kunnen ze verkocht worden. De oogst duurt meerdere weken of maanden dus op deze manier kunnen de boeren een flink deel van de geoogste bonen goed drogen.

In al zijn eenvoud is een solar dryer toch niet voor iedereen financieel haalbaar, dus daar probeert Nestlé bij te helpen. Miriam Canales die het hele Nescafé Plan coördineert vanuit de Fundación CoHunducafé (een stichting van de grote exporteur van groene koffie Honducafé) legt uit: ‘Bij de solar dryers spreken we met de boeren af wat ze zelf leveren, meestal is dat het constructiehout maar soms ook een financiële bijdrage of koffie, en dan zorgen wij voor het bouwen en de overkap- ping. Dat werkt goed, want dan zijn de boeren nog meer betrokken en onderhouden ze de dryers ook beter. En het levert lokaal werk- gelegenheid op.’

Langs Marcelino Caballero. Ontspannen en met een brede glimlach kijkt hij in de camera. Zijn dochter is fotomodel; het talent lijkt ze van papa te hebben. Marcelino laat met gepaste Marcelino Caballero. trots de flinke finca – de plantage– zien die hij in de loop der tijd heeft opgebouwd, terwijl zijn nicht tussendoor een geurige kippensoep maakt. Op de finca zijn ze volop bezig met het planten van bomen in het kader van het Bosques del Mañana project. Edwin Urbina is een van de verantwoordelijken voor de uitvoering van dit project. ‘We planten fruitbomen zoals citroen, sinaasappel en avocado dichtbij de boerderij. Dit is voeding, maar ook handel voor de boeren, zodat ze hun inkomen uit koffie wat kunnen aanvullen en net iets minder afhankelijk zijn van de koffieoogsten. Verderop planten we kwalitatieve bomen specifiek per regio en hoogte met een veel hogere CO2- opname. Dit draagt bij aan de ambitie van Nescafé om tegen 2050 koolstofneutraal te zijn. Het is een win-, win-, winsituatie’, glundert Edwin. Miriam vult aan: ‘De boeren krijgen de jonge boompjes gratis en daarbij ook nog wat budget om ze te onderhouden. Iedereen ziet dat dit een goed project is voor de boeren én voor de natuur. En voor de koffie, niet te vergeten, want de planten geven betere koffie en blijven langer productief als ze een gedeelte- lijk in de schaduw staan.’

Naar Walesca, een stralende vrouw die na het jong overlijden van haar man, pas drie jaar geleden, met een ongekende energie al de dromen die ze samen hadden aan het verwezenlijken is. Ze volgde de opleiding die Nestlé aanbiedt en heeft een solar dryer waardoor de opbrengst en inkomen zijn verbeterd. Ze roostert wat van haar eigen koffie bij de lokale coöperatie zodat ze die koffie kan verhandelen en gebruiken in haar eigen openluchtcafé. El mirador heet het, en het uitzicht over het dorpje La Libertad en de heuvels eromheen is fantastisch. Als klap op de vuurpijl heeft Nescafé haar omarmt en is ze het gezicht van het bedrijf in de winkels in Honduras, waarmee ze haar inkomen uiteraard prettig aanvult.

Naar Leticia Bueso. We krijgen in de stromen- de regen heerlijke koffie en pan, een vrij droge cake die je in de koffie moet dopen. Ze wil met haar dochters de finca graag openstellen voor toeristen die vakantie kunnen vieren op deze paradijselijke plek. Net als Kenia Sabillón Portillo die we later zullen ontmoeten. Ze zien toekomst in een soort ‘agriturismo Honduran style’. Als het zover is, zullen wij boeken.

De volgende dag staat in het teken van de Bosques del Mañana, de ‘bossen van morgen’. We bezoeken de kwekers die de bomen van geselecteerde zaadjes opkweken en vervolgens distribueren. Edwin: ‘We kopen zaad van twee zadenbanken uit Honduras. Daarmee garanderen we de herkomst en kunnen we ook bijvoorbeeld selecteren op de hoogte van de finca. Bij Eduardo, die zit op ruim 1000 meter boven zeeniveau, planten we bomen van zaden die verzameld zijn op dezelfde hoogte. Zo doen we er alles aan om het een succes te maken. Zie je de heuvels daar ver- derop? Die zijn kaal; niet door houtkap, maar door een ziekte van de dennenbomen. Dat grijpen we aan om er andere bomen te planten die niet gevoelig zijn voor de betref- fende schimmel, en misschien kunnen boeren daar in de toekomst weer koffieplanten onder zetten.’
Met het Bosques del Mañana project gaat Nestlé in samenwerking met de stichting Fundación CoHunducafé de komende 3 tot 4 jaar nog 4,5 miljoen bomen planten.

Kim Waigel is de general manager van Nestlé in Honduras. We spreken hem de volgende dag, in de ruige stad San Pedro Sula. ‘We dachten na over dit project en zaten te rekenen. Hoeveel bomen moet je dan eigenlijk gaan planten? 10.000? 100.000? We werden iets te enthousiast en zeiden tegen het hoofdkantoor: We gaan 10 miljoen bomen planten! Dat was wat over- dreven. Maar we kregen onverwachts budget voor 5 miljoen bomen. Toen zijn we aan de slag gegaan. We liggen dit jaar met ruim 500.000 zelfs voor op ons schema.’

Bomen moeten eerst groeien, de jeugd kun je echter meteen helpen. Daarom startte Nestlé in 2019 met het oprichten van koffiescholen om de jeugd op te leiden en daarmee ook een toekomst te bieden in Honduras. Voor jonge mensen is het leven in Honduras namelijk niet makkelijk.

Werk is moeilijk te vinden, de lonen zijn laag, in de grote steden is er veel criminaliteit. Jongeren zoeken daarom hun toekomst vaak in de VS. Kim: ‘We moeten de jeugd perspectief bieden, dus waren we bezig met het optuigen van meerdere scholen, vooral gericht op kinderen van koffieboeren. Dat ging heel goed en toen kwam Covid. Gezondheidszorg is hier niet goed dus Covid was algauw dodelijk. Alles lag hier plat. Alles. Toen hebben we het omgekeerd. Als niemand naar school kan komen, misschien moeten we de school dan maar online en mobiel maken. En met die mix heb- ben we uiteindelijk veel meer jongeren bereikt. In alle bescheidenheid durf ik te zeggen dat we met z’n allen iets goeds neerzetten. En dat naast de gewone koffiehandel.’