Onze koffiecultuur drijft op een rijke geschiedenis. Ook deze zes producten hebben de koffiewereld gevormd en definitief veranderd. We etaleren ze op iconische wijze.
Filterkoffie is het kloppend hart van de Nederlandse koffiecultuur. De helft van alle kopjes koffie die we drinken wordt gemaakt met een filter. En daar heeft het Nederlandse kenmerkende rode pak van Douwe Egberts, ook wel ‘roodmerk-koffie’ genoemd, een grote rol in gespeeld.
In Nederland worden iedere seconde honderd kopjes Douwe Egberts Aroma Rood koffie ingeschonken. Wat daar zeker bij heeft geholpen is dat D.E in 1973 de vacuüm- verpakking – toen een unicum – introduceerde. Stel je voor: die maakte het mogelijk om versgemalen koffie in de supermarkten te verkopen. De banderol ‘Anno 1753’ werd aan het pak toegevoegd om de consument gerust te stellen dat er aan de vertrouwde smaak niets veranderd was. In 1983 volgde de naams- wijziging naar Aroma Rood.
Al jarenlang is het rode pak een bestseller. Want: het is koffie voor iedereen, met een herkenbaar en gebalan- ceerd karakter en van goede kwaliteit. De melange van de arabica- en robustabonen is altijd constant en smaakt nog vrijwel precies hetzelfde als honderd jaar geleden.
De koffie heeft een ronde harmonieuze smaak en geurig karakteristiek aroma. En of je nu een espresso, een cappuccino of een standaard zwarte koffie verkiest, de melange is veelzijdig genoeg om aan verschillende koffie- wensen te voldoen. Zo’n evenwichtige smaak creëren doe je niet zomaar, dat is een ambacht. Daarom ver- dient ook D.E Aroma Rood een plaats in deze eregalerij.
Starbucks® heeft het smakenpalet van de koffie- drinker met z’n originele, ‘instagramable’ smaken- koffies flink verruimd en is razend populair. Bijzonder, want voordat Starbucks® in 1971 Amerika veroverde, durfde niemand écht seri- eus geld te vragen voor een kop koffie. Inmiddels tellen we 36.000 vestigingen over de hele wereld. Waar iedere dag miljoenen met de hand gemaakte drankjes over de toonbank gaan. Ook at home kun je van Starbucks® genieten, behalve koffie- bonen en gemalen koffies van Starbucks® ligt bij Albert Heijn de Frappuccino Caramel in het zuivelschap en is de Caramel Coffee in Starbucks® by Nespresso®- capsules verkrijgbaar.
Dankzij de koffie en de gezellige, inclusieve sfeer voelt iedereen zich welkom bij Starbucks®, of je nu afspreekt om elkaar daar relaxed te ontmoeten, er neerstrijkt met laptop of op reis bent en je even thuis wilt voelen. De drie oprich- ters is het vooral te doen om geweldige koffie te delen en de wereld een beetje beter te maken. Dat laatste doen ze met programma’s om eerlijke handel te bevorderen, door duurzame landbouw- praktijken te ondersteunen en de milieueffecten van hun activiteiten te verminderen.
Koffieliefhebbers over de hele wereld zweren er al meer dan honderd jaar bij: het Melitta® koffiefilter. In 1908 bedacht door de Duitse Melitta Bentz (met hulp van een vloeipapiertje uit een schoolschrift van haar zoontje en een messing blikje met gaatjes) en sindsdien een niet meer weg te denken icoon. Waarom? Dat ligt aan het ontwerp, het materiaal en de maatvoering.
Het ontwerp: de unieke kegelvormige vorm van de papieren filter met ribbels aan de zijkanten zorgt voor een gelijk- matige extractie van de koffie en een optimale doorstroming van het water. Daarnaast zijn de filters extra scheurbestendig en geeft het papier geen smaak af. Plus niet onbelangrijk: ze zijn honderd procent composteerbaar. Microscopisch kleine poriën en drie gepatenteerde aromazones® zorgen ervoor dat alleen de meest verfijnde aroma’s in de koffie terechtkomen. Lars Vek, marketing manager, heeft nog een goede tip: ‘Vouw het papier exact bij de geribbelde randen om. Het filter blijft beter zitten en je verstevigt de naad aan de onderkant waar de koffie door- loopt.’
Melitta®-koffiefilters zijn verkrijgbaar in verschillende maten die passen bij verschillende koffie- zetapparaten en het aantal kopjes koffie dat je wilt zetten. Bijvoor- beeld: 1×4® filterpapier staat voor 1x opgieten = 4 kopjes koffie. De 1×4® is overigens de standaard- maat voor veel koffiezetapparaten.
Diezelfde filters zijn ook geschikt voor de terug-van-weggeweest ‘pour-over’-techniek, waarbij je het water manueel opgiet en filtert
(en het liefst een goede specialty- koffie gebruikt). Ze zijn verkrijgbaar in vrolijk gekleurde porseleinen versies (met eventueel bijpassende koffiepotten).
Gaat het om koffiezetten, dan zijn er talloze methoden en apparaten die beweren de beste smaakbeleving op te leveren. Een van de opvallendste is wel de AeroPress. Veelgeprezen om het unieke ontwerp en de eenvoudige bediening. Simpel, supersnel en licht in gewicht, en daarmee gelijk ideaal voor een hippe kampeertrip. Sinds de AeroPress is een kwaliteits- bakkie overal en altijd binnen handbereik.
De AeroPress is bedacht door ingenieur Alan Adler, professor aan de Stanford University. Eigenlijk combi- neert deze compacte koffie- maker het zetproces van een French press en een espressomachine. Het apparaat bestaat uit twee delen: een cilindrische kamer en een filterhouder. Je plaatst een papieren filtertje in de onderste filter- houder, doet er gemalen koffie en heet water in en vervolgens druk je de zuiger naar beneden en pers je de koffie door de filter. De op- brengst is één kopje, zacht en rijk van smaak, je proeft nauwelijks bitterheid (om- dat het zetten zo rap gaat).
De jaarlijkse AeroPress- kampioenschappen verra- den de populariteit van dit apparaatje. Want hoewel bovenstaande uitleg simpel is, vergt perfect extraheren nog wel wat vaardigheid. Ook kun je experimenteren met variabelen zoals de maalgraad, de zettijd en de waterhoeveelheid om zo de smaak aan te passen aan je persoonlijke voorkeur. Daarom is ermee oefenen aan te raden – en leuk. Tip van de echte AeroPresser: maak het filter nat voordat je ‘m in de houder plaatst.
Gewoon perfect. En daarom ook standaard te vinden in een Italiaanse keuken: de mokapot, ook wel de ‘fornuis-espressomachine’ genoemd. Hij is er in allerlei soorten, maten en kleuren, tot en met de Italiaanse driekleur. Dit in de wereld van koffieliefhebbers niet meer weg te denken koffie-icoon begon ooit met: de mokapot van Bialetti, alias Bialetti percolator.
Het was de Italiaanse metaalbewerker Alfonso Bialetti die de mokapot in 1933 ontwierp. Het meester- werk van eenvoud en doel- treffend design bestaat uit drie delen: een water- reservoir onderin, een trech- tervormig filtermandje in het midden en het bovenste reservoir om de vers gezette koffie op te vangen. Deze uit- vinding betekende een grote verschuiving in de koffie- cultuur in Italië. Werd voorheen koffiedrinken beschouwd als een ervaring buitenshuis, nu kwam daar thuis (goedkoop) koffie- drinken bij.
Het gebruik is een ritueel op zich. Je vult het onderste reservoir met water, doet versgemalen koffie in het filtermandje en schroeft vervolgens de bovenste en onderste helft stevig op el- kaar. Plaats de mokapot op het fornuis en wacht tot het pruttelende geluid aangeeft dat je koffie klaar is. Het resultaat? Een heerlijke espresso, vol van smaak, met een iets dikkere en romigere textuur. Het zetten van een mokaespresso is simpel. De perfectie zit in de finesse. Tip uit Italië: zorg dat het water dat je in de onderste helft doet warm is voordat je de pot op ’t vuur zet.
Meer dan dertig jaar geleden werd de illy Art Collection geboren: heden- daagse kunstenaars krijgen van het Italiaanse koffiemerk de uitnodiging voor een nieuw dessin voor een gelimiteerd verkrijgbaar illy-servies. Dit jaar is de Amerikaanse kunstenaar Judy Chicago de gelukkige. Zij is voorgegaan door illustere artiesten als Marina Abramović, Jeff Koons, Yoko Ono, Alanis Morissette en vele anderen.
Met de illy Art Collection werd het iconische kopje van Matteo Thun uit 1992 een leeg canvas waar creativiteit en smaak elkaar ontmoeten. En alhoewel je er heerlijk een Italiaanse espresso uit kunt drinken (maat, gewicht, materiaal, alles is perfect), zijn de iconische collecties inmiddels zeer geliefd als verzamelobjecten voor kunstliefhebbers over de hele wereld. Judy Chicago, pionier van de Feminist Art Movement, staat bekend om haar grote installaties, zoals The Dinner Party en Birth Project. In de jaren zeventig begon ze de rol van gender te onderzoeken door stereotiepe vrouwelijke vaardigheden zoals naaien of borduren te combineren met strikt mannelijke vaardigheden zoals lassen en pyrotechniek. ‘Ik was geïnteresseerd in de samenwerking met illy omdat het vertalen van mijn werk in toegankelijke producten meer mensen in staat stelt om te leren over de schilderijen waarop de afbeeldingen zijn gebaseerd’, zegt Judy Chicago. ‘Ik hoop dat deze kopjes de nieuwsgierigheid en het gesprek over mijn carrière aanwakkeren en dat de mensen die ze kopen meer leren over de geschiedenis van de vrouw.’
Elk kleurrijk kopje vertegenwoordigt een opmerkelijke vrouw uit de geschiedenis: de koningin van Frankrijk, Maria Antonietta; de romanschrijfster, filosofe en politiek schrijfster Madame de Stael; de feministische schrijver George Sand en schrijfster Virginia Woolf. Daarmee staat deze collectie voor een symbiose tussen koffie en kunst en een eerbetoon aan de vrouw. En zo wordt een kopje koffie veel meer dan gewoon een koffiekopje.